Het kernkabinet zit vanmiddag weer samen over de begroting en maatregelen om de hoge energieprijzen aan te pakken. Die stijgende energiekosten doen de linkse partijen nog harder op de rem staan bij de begrotingsdiscussie in de federale regering. De 2 miljard euro die premier Alexander De Croo (Open VLD) wil besparen, botsen op een socialistisch veto.
Premier De Croo hoopte dit weekend tijdens het begrotingsconclaaf een herstart- en transitieplan voor ons land uit te werken. Maar dat voornemen wordt overschaduwd door het politieke debat over de energieprijzen. De jaarfactuur voor een huishouden met een gemiddeld elektriciteitsverbruik is boven 1.000 euro gestegen, de aardgasfactuur zelfs boven 1.600 euro. Elektriciteit is in drie jaar niet zo duur geweest, de gasprijs is de hoogste in tien jaar. De topministers hopen zondagmiddag de knoop door te hakken over maatregelen om die stijging af te remmen. Vrijdagavond en zaterdagmiddag raakten ze er nog niet uit. Het is ook niet zeker of dat vandaag lukt.
Ter linkerzijde wordt de stijgende energiefactuur gebruikt om de sowieso al beperkte besparingsambities verder te temperen. ‘Na de covid- en de overstromingscrisis hebben we nu met energie een derde crisis. Het is niet het moment om te gaan snijden’, klonk het vrijdag op een socialistisch kabinet. Het begrotingstekort wordt voor volgend jaar op 21,3 miljard euro of 4,14 procent van het bruto binnenlands product (bbp) geraamd. De Croo streeft naar een budgettaire inspanning van 2 miljard euro, of 0,4 procent van het bbp, maar over dat cijfer is er nog lang geen consensus.
De essentie
- De federale regering wil maatregelen nemen om de stijgende energiefactuur te milderen.
- Premier De Croo wil 2 miljard euro besparen, maar de socialisten grijpen de 'energiecrisis' aan om de begrotingsambities te temperen.
- Er liggen vooral besparingen die weinig pijn doen op de tafel.
Alle partijen zijn het erover eens dat ‘iets’ moet gebeuren om de energiefactuur te drukken. De voorbije week werd een hele reeks ballonnetjes opgelaten. De groenen en de socialisten sturen aan op een verlenging van het uitgebreid sociaal tarief voor energie. Sinds dit jaar vallen ongeveer een miljoen gezinnen onder dat verlaagd tarief, dubbel zo veel als in precoronatijden. Het voorstel is die regeling ook volgend jaar te behouden, wat 200 miljoen euro kost.
Veel gezinnen kunnen daar echter geen aanspraak op maken en daarom wil de politiek verder gaan. Door de hogere prijzen ziet de overheid ook haar btw-inkomsten toenemen. Voor een btw-verlaging van 21 naar 6 procent bestaat wegens de hoge kostprijs weinig enthousiasme, maar er is wel een politieke consensus in de maak om de meerinkomsten te laten terugvloeien naar de bevolking. Volgens minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) zullen de inkomsten met 200 miljoen euro stijgen. Volgens Vooruit is dat zelfs 350 miljoen.
Na de covid- en de overstromingscrisis hebben we nu met energie een derde crisis. Het is niet het moment om te gaan snijden.
De vraag is nog hoe dat bedrag kan worden teruggeven. Minister van Werk en Economie Pierre-Yves Dermagne (PS) pleit voor een energiecheque van 100 euro. Dat botst echter op weerstand bij de liberalen, CD&V en ook Groen, want het gaat over een eenmalige maatregel waarvan iedereen profiteert, ook wie zijn energiefactuur niet of nauwelijks ziet stijgen. De kostprijs loopt bovendien op tot een half miljard euro.
Een ander denkspoor lijkt daardoor meer kans te maken. Onder Europese druk heeft de federale regering beslist de federale energieheffingen te vervangen door een accijns. De heffingen, percentages op de prijs, zouden zo een vast bedrag worden, waardoor ze bij prijsstijgingen de factuur niet extra verzwaren. De MR pleit zelfs voor een cliquetsysteem, waarbij het accijns daalt als de prijzen stijgen en omgekeerd.
Wensenlijst
Het verlengen van het ruimere sociale tarief voor elektriciteit en aardgas en andere energiemaatregelen passen in een ruimere wensenlijst die op tafel ligt bij de begrotingsbesprekingen. Alles samen gaat het over 43 projecten ter waarde van meer dan 3 miljard euro. Om de begroting op koers te houden, moet geld worden gevonden om het nieuwe beleid te financieren. Om meer te kunnen investeren, willen de socialisten de budgettaire oefening het liefst beperken tot een miljard euro in plaats van de 2 miljard waar De Croo op mikt.
Wat brengt het ons dat we tegen onze kinderen en kleinkinderen kunnen zeggen dat de begroting in evenwicht is, maar dat de wereld onleefbaar is geworden door de klimaatverandering?
‘Wat brengt het ons dat we tegen onze kinderen en kleinkinderen kunnen zeggen dat de begroting in evenwicht is, maar dat de wereld onleefbaar is geworden door de klimaatverandering?’, zei PS-voorzitter Paul Magnette op de Franstalige radio. De invulling van het miljard waarop de PS mikt, werd bij de regeringsvorming al vastgelegd. Het gaat onder meer om de omzetting van de Europese richtlijn over e-commerce, een verhoging van de accijnzen op tabak, het aflopen van de fiscale regularisatie en fraudebestrijding.
Begrotingsklassiekers
Voor een bijkomende budgettaire inspanning - om het even of die gedaan wordt om het deficit verder te beperken of om nieuw beleid te financieren - ligt een budgettaire tabel op tafel. Sowieso is er de effectentaks, die vanaf volgend jaar 430 miljoen euro moet opleveren. Daarnaast wordt gemikt op accijnsverhogingen, zoals op professionele diesel (50 miljoen), en een paar beperkte btw-verhogingen (20 miljoen) en het inperken van het gunstregime dat topsporters genieten in de sociale zekerheid (30 miljoen)
De lijst bevat ook een reeks klassiekers. Het gaat dan om pijnloze maatregelen die vooral op papier geld opleveren, zoals het in rekening brengen van extra inkomsten uit dividenden van overheidsparticipaties (100 miljoen) of het verhogen van de werkzaamheidsgraad (100 miljoen). Voor moeilijke maatregelen of ambitieuze hervormingen lijken alle partijen te passen. Maar zelfs dan lijkt een snelle landing moeilijk te liggen. De aanvankelijke timing - een akkoord tegen maandagochtend - wordt volgens verschillende bronnen moeilijk.
Vivaldi opnieuw bijeen over begroting en energiefactuur - De Tijd
Read More
No comments:
Post a Comment