ReportageVietnam
De Amerikaanse president Joe Biden bezoekt zondag de Vietnamese hoofdstad Hanoi. Hij wil graag betere vrienden worden met Vietnam, maar dat land aarzelt uit angst voor buurland China.
‘Komt de Amerikaanse president zondag langs? Wel, hoe meer partners we hebben in de wereld, hoe beter’, zegt de 32-jarige vissausverkoopster Phạm Thị Thuý even buiten de Vietnamese havenstad Haiphong. Ze serveert tevens filterkoffie op een terras onder de bomen aan arbeiders van de reusachtige fabriek verderop van het jonge automerk Vinfast. Dat bouwt en exporteert elektrische auto’s en is de trots van Vietnam; nu al meer waard dan concurrenten als Ford of Volkswagen.
Ook het inkomen van Pham steeg afgelopen jaren. ‘Ik heb helemaal niks tegen Amerikanen.’ Wijzend naar haar man die zwijgend de winkelvloer aan het vegen is: ‘Hij verloor een grootvader en een oom in een Amerikaans bombardement op Haiphong, maar die oorlog is in het verleden. Wij willen vooruitkijken.’
Joe Biden is dit weekend welkom als hij landt in de Vietnamese hoofdstad Hanoi: de Amerikaanse president komt beleefd vragen of de diplomatieke relatie tussen de voormalige vijanden op een hoger niveau kan worden getild. Vijftig jaar na het einde van de Vietnamoorlog – in Vietnam de Amerikaanse Oorlog genoemd – hopen de VS omarmd te worden als strategische partner. Een stroom Amerikaanse diplomaten bezocht de afgelopen maanden Hanoi, Biden sprak publiekelijk de wens uit om betere vrienden te worden, maar tot nu toe toonde secretaris-generaal Nguyễn Phú Trọng van de communistische partij van Vietnam zich een schuchtere beminde. Hij vreest zijn grote buurman China tegen het hoofd te stoten.
Samsung en Lego
De rode loper voor buitenlandse staatshoofden kan na het bezoek van Biden eigenlijk wel blijven liggen op de luchthaven van Hanoi. Alle wereldleiders bezoeken graag het Zuidoost-Aziatische land, dat zich afgelopen decennia wist te ontwikkelen van een van de armste landen ter wereld tot een belangrijke speler in de wereldeconomie. Niet alleen schoenen en T-shirts komen uit Vietnam, ook Macbooks, iPhones en Samsung tablets. Zelfs het Deense Lego bouwt voor 1 miljard dollar een nieuwe fabriek tussen de rijstvelden buiten Ho Chi Minhstad. Veel fabrikanten zoeken een alternatief voor buurland China dat kampt met een internationale boycot en stijgende loonkosten.
Biden’s eendaagse bezoek aan Hanoi betekent waarschijnlijk dat de Vietnamese verlegenheid is overwonnen. Beide landen delen een gemeenschappelijk doel op veiligheidsgebied: het indammen van het steeds assertievere China in de Zuid-Chinese Zee (in Vietnam de Oostzee genoemd). Vissers klagen dat zij daar worden weggejaagd, oliebedrijven durven hun installaties niet meer te bevoorraden. De VS leverde al marineschepen en tactische drones aan de Vietnamese kustwacht, en die samenwerking kan verder worden opgeschaald.
Als beloning belooft president Biden de Vietnamezen meer toegang tot hightech-kennis, dito materialen en kapitaal. Dat is strategisch interessant voor Vietnam, dat zich al een tijdje probeert te ontwikkelen tot een meer hoogwaardige speler in de mondiale chipindustrie. De Amerikaanse chipmaker Intel runt in het zuiden van Vietnam al de grootste chipfabriek ter wereld, maar daar blijven de werkzaamheden beperkt tot fabricage, testen en verpakken. Om nieuwe chips te ontwerpen en hoogwaardige fabrieken te bouwen, zijn veel meer kennis en tientallen miljarden euro’s nodig.
Agent Orange
De terughoudendheid van partijleider Nguyễn heeft niks te maken met de Vietnamoorlog. Al gooide de VS in twintig jaar oorlog miljoenen tonnen bommen op Vietnam, plus het giftige Agent Orange, en verloren meer dan drie miljoen mensen hun leven, de Amerikanen zijn een graag geziene gast in Vietnam. Biden is ook niet de eerste Amerikaanse president die Hanoi bezoekt. Beide landen helpen elkaar inmiddels met het zoeken naar en identificeren van vermiste personen.
Vraag een gewone Vietnamees op straat wat hij van de Amerikaanse Oorlog vindt en er volgt een lange uiteenzetting over twee ideologische wereldsystemen – het kapitalisme en het communisme – die toevallig botsten in Vietnam. Als tektonische platen die niet zijn tegen te houden. De Amerikaanse veteraan, die inmiddels gepensioneerd Vietnam bezoekt voor een emotionele battlefield tour, valt volgens de meeste Vietnamezen niets te verwijten. Dat waren dienstplichtigen die ook maar werden voorgelogen door politici, is de gedachte. Als 32-jarige senator stemde Joe Biden in 1975 overigens voor een onmiddellijk vertrek uit Vietnam.
Om buurland China te vriend te houden, stuurt Vietnam voor en tijdens het bezoek van Biden een delegatie topdiplomaten naar Peking. Die zullen daar waarschijnlijk uitleggen dat de VS weliswaar een strategische partner mag worden, maar dat China nog altijd een nog grotere vriend is. Dat land mag zich – samen met Rusland, India en Zuid-Korea – een ‘strategic comprehensive partner’ noemen; de hoogste trede van de Vietnamese diplomatenladder. Dat Zuid-Korea daar al staat, bevestigt dat economische belangen zwaar wegen. Alleen al de Koreaanse elektronicafabrikant Samsung heeft 100.000 Vietnamezen in dienst en is goed voor 18 procent van ’s lands export.
In het dorpje Thuy Giang, waar de Koreaanse fabrikant LG vrijwel alle rijstvelden heeft opgeslokt voor een reusachtige beeldschermenfabriek, rookt de 65-jarige rijstboer Nguyễn Văn Tình een waterpijp. ‘Ik ben een van de laatste boeren in dit gebied − rijst, kippen, koeien en vis. Toen ik hier in 1999 kwam wonen, zag ik alleen maar rijstvelden. Als de fabriek ook mijn velden wil kopen, graag. Als boer verdien je bijna niks, voor heel veel werk.’
De 65-jarige Nguyễn vindt dat zijn kinderen beter af zijn. ‘Ze werken allemaal bij LG. De een maakt koptelefoons, de ander print etiketten en de derde rijdt een bestelwagen. Het is vast werk, hun inkomen is stabiel.’ Met een knikje naar zijn tienjarige Hân die met de kat speelt: ‘Ik hoop dat zij een nog betere baan krijgt; dokter of journalist!’ President Biden is volgens hem meer dan welkom. ‘Ik was ooit soldaat, maar dat is lang geleden. Er is geen boosheid, we kijken naar de toekomst. Hoe meer samenwerking, hoe beter. ‘
Biden zoekt vriendschap in Hanoi, 50 jaar na de Vietnamoorlog, maar grote buurman China staat in de weg - De Morgen
Read More
No comments:
Post a Comment