De beurzen hebben een lastige week achter de rug. De hardnekkig hoge inflatie en de dure energie doen de rente oplopen. De vrees voor een groeivertraging neemt toe. Vooral het kruim van de technologiesector kreeg klappen. Hoe belegt u het best tijdens een inflatie- en renteklim?
Stemmingen op de beurs kunnen razendsnel keren. Na een rustige, onbezorgde zomer met milde beurswinsten teisteren plotse verkoopgolven de aandelenmarkten. September deed daarmee zijn reputatie van slechtste beursmaand eer aan. De voorbije weken gingen de Europese beurzen meermaals meer dan 2 procent naar beneden. De Bel20-index verloor sinds de zomerpiek midden augustus meer dan 5 procent.
De technologiesector reageert nog heviger. Maandag en dinsdag kregen steraandelen als de Nederlandse chipgiganten ASML en ASMI een dreun van meer dan 10 procent, zonder een greintje negatief bedrijfsnieuws. Ook het Belgische Melexis schilferde een tiende af. De met techaandelen volgestouwde Nasdaq Composite Index onderging in drie weken een correctie van 7 procent.
Ook andere sectoren gingen in de ramsj. In het vastgoed gingen recent fors gestegen aandelen als WDP , Montea , VGP en Aedifica in enkele dagen 5 à 10 procent onderuit. De holding D’Ieteren , de topper van dit jaar op de Brusselse koerslijst, speelde in enkele dagen 11 procent kwijt.
‘De snelheid waarmee de markt kan keren, is opvallend’, zegt Tom Simonts, senior econoom bij KBC. ‘Door de concentratie in trackers of themafondsen zijn de geldstromen veel meer gebundeld dan vroeger. Geautomatiseerde tradingprogramma’s, die zich baseren op de richting van de markt, versterken die trend nog. Iedereen gaat dezelfde richting uit op hetzelfde moment. Terwijl vroeger een bepaald bedrijf de kop van Jut kon zijn na slecht nieuws, wordt nu een hele sector de kop van Jut.’
De forse bewegingen lijken een heruitgave van wat we in maart dit jaar meemaakten. De oorzaak is dezelfde: de klim van de langetermijnrente, vooral dan in de Verenigde Staten. Deze week steeg het rendement op tienjarig Amerikaans staatspapier voor het eerst sinds juni boven 1,5 procent. Dat is 35 basispunten meer dan begin augustus. Ook in België is de langetermijnrente opgelopen van -0,2 naar 0,1 procent. Ons land leent dus niet langer gratis.
Toekomstige winsten
Een hogere rente heeft implicaties voor aandelen. In de eerste plaats maakt het de dividenden en winsten van aandelen minder aantrekkelijk tegenover de opbrengst van risicoloos staatspapier. Het vergroot ook de financiële kosten van bedrijven, en weegt dus op de bedrijfswinsten.
Vooral groeiaandelen zijn rentegevoelig. Hun waardering stoelt grotendeels op toekomstige winsten. Bovendien moeten die bedrijven veel investeren. Bij een nulrente is 100 euro over vijf jaar evenveel waard als nu. Dat verandert als u daar risicoloos centen mee kunt verdienen via staatsobligaties, terwijl een hogere rente de kapitaalkosten van een bedrijf doet stijgen. In een waarderingsmodel voor een aandeel gaat het vlug om een wijziging van tientallen procenten. De vermogensbeheerder Puilaetco rekende uit dat de winsten van over 30 jaar bij een renteklim van 1 naar 1,5 procent nu 26 procent minder waard zijn.
De plotse versnelling in de rentecurve heeft vooral te maken met de oplopende inflatievrees. Almaar meer beleggers twijfelen aan de stelling van de centrale banken dat de hoge inflatie die we nu zien tijdelijk is, omdat ze vooral veroorzaakt wordt door haperingen in de aanvoerketen wegens corona. Maar heel wat tekorten, zoals die van halfgeleiders, blijven aanslepen. Bovendien baren de hoge energieprijzen zorgen. Aardgas voor levering in Nederland kost liefst vijf keer meer dan begin dit jaar. Dat stuurt ook de olie- en de elektriciteitsprijs steil naar boven.
Samen met de krapte op de arbeidsmarkt is dat het recept voor hogere lonen, wat een spiraal van oplopende prijzen in gang kan zetten. En dus vrezen veel beleggers dat de centrale banken sneller dan verwacht de monetaire kraan zullen dichtdraaien om de inflatie te bestrijden. De inflatie in België is opgelopen tot bijna 3 procent, in de VS zit ze al vier maanden boven 5 procent.
Het is bij een rentestijging geen slecht idee uw aandelenportefeuille eens tegen het licht te houden.
Hier en daar wordt zelfs het woord ‘stagflatie’ in de mond genomen’: een hoge inflatie gecombineerd met een uiterst lage groei of zelfs krimp. Want de economische zorgen nemen toe. In China dreigen de toenemende regulering en het omvallen van de vastgoedmastodont Evergrande op de groei te wegen. Door de hoge energieprijs verplichtte China fabrieken op een lager pitje te draaien. In Europa sloten sommige sites al de deuren omdat ze door de dure energie met verlies draaien. Fabrieken moeten noodgedwongen minder produceren wegens het tekort aan onderdelen. De autobouwer Opel doet zelfs de deuren van een Duitse fabriek met 1.300 werknemers tot eind dit jaar dicht wegens het tekort aan chips.
Vertrouwen
Intussen beginnen de snelle prijsstijgingen op het vertrouwen van de consument te wegen. In de VS daalde het gezinsvertrouwen in september onverwacht fors, terwijl economen op een verbetering hadden gerekend.
Vroeger was een bepaald bedrijf de kop van Jut na slecht nieuws. Nu is een hele sector de kop van Jut.
‘Een deel is te verklaren door de heropflakkerende pandemie, een ander deel omdat de hogere inflatie een deel van het gezinsinkomen begint te verteren’, zegt James Knightley, hoofdeconoom bij ING. ‘Vooral de forse klim van de woningprijzen versterkt het inflatiegevaar. De prijzen in de 20 grootste Amerikaanse steden zijn in een jaar met 20 procent gestegen. Normaal zijn hogere activaprijzen goed nieuws voor het consumentenvertrouwen omdat ze een sterke onderliggende economie reflecteren. Maar als de prijzen zo snel klimmen als nu, kan dat leiden tot een gevoel dat de economie een beetje uit controle begint te raken. Wonen maakt 31 procent uit van het Amerikaanse inflatiemandje, en komt met een vertraging van zo’n 14 maanden in de index. Door dat grote gewicht zien we de Amerikaanse inflatie in het eerste kwartaal van 2022 boven 5 procent blijven. Samen met een relatief goed jobrapport in september kan dat de Federal Reserve ertoe aanzetten om al in november de stimulus terug te schroeven.’
‘De kans op een stijging van de Amerikaanse langetermijnrente neemt de volgende jaren toe. Dan is het geen slecht idee uw aandelenportefeuille eens tegen het licht te houden’, zegt Geert Van Herck, strateeg van Keytrade Bank.
Banken boven
De Amerikaanse bank JPMorgan deed uitgebreid onderzoek naar welke sectoren en welk soort aandelen beter of slechter presteren dan het beursgemiddelde tijdens een renteklim. Financiële aandelen staan bovenaan. Een hogere langetermijnrente stut de rentemarges van de banken. Het verschil tussen de rente die ze vragen om geld uit te lenen op lange termijn en de rente die ze spaarders moeten betalen op korte termijn neemt dan toe. Verzekeraars spinnen goed garen bij de riantere coupons van obligaties, waardoor ze hun verplichtingen in bijvoorbeeld levensverzekeringen makkelijker kunnen nakomen. Ook de industrie doet het dan goed, omdat een hogere rente vaak gepaard gaat met een hogere groei. De olie-, gas- en grondstoffenbedrijven profiteren dan weer van de hogere prijzen voor wat ze uit de grond halen.
Onderaan bengelen defensieve sectoren zoals makers van essentiële consumptiegoederen - denk aan Nestlé, Unilever en Coca-Cola -, nutsbedrijven als Engie en RWE, vastgoed en de technologiesector.
‘Daar zit een logica in’, zegt Van Hecke. ‘In defensievere sectoren vinden we heel wat aandelen terug die dankzij hun stabiele winstontwikkeling mooie dividenden uitkeren. Ze zijn vaak een alternatief voor beleggers die op zoek zijn naar vaste rendementen in tijden van zeer lage rente. Als de rentevoeten stijgen, wordt vastrentend papier aantrekkelijker voor zulke beleggers.’
‘Op regionaal vlak doen Japan en de eurozone het beter bij een renteklim, terwijl Wall Street en de groeilanden minder presteren’, zegt Van Herck. ‘Ergens logisch, want Japan en de eurozone hebben meer industriële bedrijven in hun belangrijkste indexen, de VS en de groeilanden meer techaandelen. Ook smallcaps scoren dan beter omdat die meer in industriële en cyclische sectoren actief zijn.’
Mijd dure aandelen
Institutionele beleggers hebben zich vaak al gepositioneerd voor een renteklim. ‘We hebben onze portefeuilles aangepast. Vooral onze gemengde fondsen profiteren van de rentestijging’, zegt Vincent Juvyns, strateeg van JPMorgan Asset Management. ‘Duur gewaardeerde aandelen zijn het meest kwetsbaar, terwijl waardeaandelen een relatief betere prestatie moeten neerzetten.’
‘Toch blijven we positief voor de aandelenmarkten als geheel. We zien de rente oplopen, maar niet tot op het niveau dat het de beurzen structureel pijn kan doen. Bovendien zal het traag gaan. De bedreiging situeert zich bij een stijging van de langetermijnrente naar 2,5 à 3 procent. Daar zijn we nog lang niet. Met obligaties en cash verlies je nog altijd koopkracht. Dat zijn geen opties. En het afbouwen van de monetaire stimulus betekent niet dat de beurzen moeten zakken. Ook in 2013 ging de zogeheten tapering van de Federal Reserve gepaard met hogere beurskoersen.’
We zien de rente oplopen, maar niet tot het niveau waarop ze de beurzen structureel pijn kan doen.
‘Aandelen bieden een goede bescherming tegen inflatie’, zegt Juvyns. ‘Bedrijven die hun prijzen kunnen optrekken, zien hun winsten stijgen en kunnen hun dividenden verhogen. Bovendien zijn de bedrijven balansmatig sterk uit de coronarecessie gekomen. Er is geen schuldprobleem. We denken wel dat na de forse rit naar boven het opwaartse potentieel van de beurzen minder groot is geworden. Het inkomen uit dividenden wordt daardoor belangrijker.’
KBC bouwde het belang van aandelen onlangs iets af, al is de weging nog altijd hoger dan gemiddeld. ‘We maken ons geen zorgen. De nervositeit op de markt is wellicht tijdelijk en normaal na de hausse die we gekend hebben. Dat moet ooit eens gebeuren’, zegt Simonts. ‘We hebben wel wat cash vrijgemaakt om munitie te hebben om te kunnen kopen bij dips. Maar we denken niet dat de hoge energieprijs en de hoge inflatie de centrale banken ertoe zullen aanzetten hun stimuli versneld terug te draaien.’
‘Al bij al blijft de rente heel laag’, nuanceert Simonts. ‘Beleggers extrapoleren een bepaald scenario in te grote mate, met extreme koersschommelingen tot gevolg. Fundamenteel verandert een kleine rentestijging niets aan de gang van zaken bij pakweg de verhuurder van zorgvastgoed Aedifica. En het tekort aan chips is niet meteen weg, wat fundamenteel goed nieuws is voor makers van chipapparatuur als ASML. Zware koersuitschuivers vormen kansen.’
Hoe beleggen wanneer de rente stijgt? - De Tijd
Read More
No comments:
Post a Comment