Heibel in de wijnwereld. Twee wereldbekende domeinen uit de Franse bordeauxstreek Saint-Émilion weigeren deel te nemen aan het tienjaarlijkse wijnexamen om hun ‘appellation’ te vernieuwen. ‘Het is alsof Hof van Cleve en Zilte hun Michelin-sterren zouden teruggeven.’
Geen enkel wijnjaar is hetzelfde, dat kan elke wijnkenner u vertellen. Daarom zet het Syndicat de Défense de l’Appellation Saint-Émilion om de tien jaar de teller op nul. Alle domeinen moeten deelnemen aan een examen en een jury overtuigen dat hun wijn nog altijd de felbegeerde ‘appelation’ mag dragen. Ook nieuwkomers maken zo kans om tot de fine fleur van de rode wijnen uit de regio te behoren.
Na het examen stelt de vakvereniging de vermaarde wijnclassificatie van Saint-Émilion op, die de wijnen uit het hart van de Franse bordeauxstreek opdeelt in ‘Grands Crus Classés’ (64), ‘Premier Grands Crus Classés’ (14) en ‘Premier Grands Crus Classés A’. Tot die laatste topliga behoren vier wijnhuizen: Château Cheval Blanc, Château Ausone, Château Angélus en Château Pavie.
De essentie
- Château Cheval Blanc en Château Ausone, twee invloedrijke wijndomeinen, boycotten de wereldvermaarde wijnclassificatie van Saint-Émilion.
- De twee paradepaardjes hekelen de ‘commerciële’ beoordelingscriteria en willen terug naar de basis: het terroir en de kwaliteit van de wijn.
- Toch heeft de classificatie nog altijd een meerwaarde, vinden ook Vlaamse wijnfamilies.
Die eerste twee wijnhuizen stuurden onlangs een schokgolf door de door de UNESCO beschermde wijnstreek. Hoewel ze sinds het prille begin in 1954 de allerhoogste appellation dragen - de overlevering wil dat de A-klasse speciaal voor hen in het leven geroepen werd - beslisten de paradepaardjes geen aanvraag in te dienen om deel te nemen aan de beoordeling. Dat betekent dat Château Cheval Blanc en Château Ausone hun titel vanaf 2022 kwijt zijn, en dat voor minstens tien jaar.
De reden? Ze kunnen zich niet langer vinden in de spelregels, die in 2012 een grondige update kregen. ‘We waren van plan ons kandidaat te stellen, maar de lijst met beoordelingscriteria gaat te ver voorbij aan wat voor ons fundamenteel is: het terroir, de wijn, de geschiedenis’, motiveerde Pierre Olivier Clouet het verzet in het Amerikaanse tijdschrift Wine Spectator. Hij is technisch directeur van het 41 hectare grote wijndomein Cheval Blanc, dat in handen is van de Franse LVMH-topman Bernard Arnault en de Frère-familie.
In datzelfde wijnblad verzuchtte ook Pauline Vauthier, een telg van de Franse familie die Château Ausone controleert, dat de ontvangst van bezoekers en de aanwezigheid op sociale media boven de smaak en de kwaliteit geplaatst worden. Achter de schermen fluisteren kwatongen echter dat hun boycot ingegeven is door een stringente vorm van arrogantie. De twee topkastelen zouden de toetreding van Château Angélus en vooral het hippe - en in hun ogen minderwaardige - Château Pavie tot het selecte clubje nog altijd niet verwerkt hebben.
Wat is belangrijker? De mooie façade van een huis met middelmatige wijn, of een bescheiden domein met een topwijn?
‘Ergens hebben ze een punt’, vindt Jean-Charles Joris. Als gerant beheert hij het wijndomein La Marzelle, dat zijn grootouders Jean-Jacques en Jacqueline Sioen - de oprichters van het gelijknamige textielbedrijf - eind de jaren 90 aankochten. ‘Met de tijd verschoof de focus beetje bij beetje naar het commerciële. Ik geef een voorbeeld: een grote parking is een pluspunt bij de beoordeling. Op zich niet verkeerd, maar je moet daar toch mee opletten. Wat is belangrijker? De mooie façade van een huis met middelmatige wijn, of een bescheiden domein met een topwijn?’
Toch wil de dertiger absoluut niet horen dat het aanzien van het classificatiesysteem tanend is. ‘Het klassement heeft onmiskenbaar een meerwaarde. Als je als wijnmerk naar Hongkong trekt en vertelt dat je een Saint-Émilion ‘(Premier) Grand Cru Classé’ bent, gaan deuren open. Ook vind ik het een mooi idee dat alles om de tien jaar ter discussie wordt gesteld. Iedereen krijgt een eerlijke kans. Momenteel zijn er 200 aanvragen om ‘Grand Cru Classé’ te worden.’ Ter vergelijking: bij het ‘rapport’ van 2012 kregen 64 domeinen de titel.
Appellation d’Origine Contrôlée Saint-Émilion
De Appellation d'Origine Contrôlée Saint-Émilion geldt als een kwaliteitslabel voor rode wijnen uit de streek rond het Franse Saint-Émilion. De classificatie bestaat uit drie categorieën:
- Grand Crus Classés: 64 wijndomeinen, waaronder Château La Marzelle van de familie Sioen
- Premier Grands Crus Classés: 14 wijndomeinen
- Premier Grands Crus Classés A: Vier wijndomeinen (Château Ausone, Château Cheval Blanc, Château Angélus en Château Pavie)
Ook vastgoedeigenaar en wijnimporteur Justin Onclin wijst op de dynamiek die de classificatie teweegbrengt. ‘In tegenstelling tot de classificatie van de Médoc, die sinds 1855 gebetonneerd is, heeft men in Saint-Émilion gekozen voor die belangrijke tienjaarlijkse herziening. Dat biedt kansen voor nieuwe wijnen’, zegt de 75-jarige Hasselaar, die tot voor kort eigenaar was van Château Villemaurine. Dat op een kalkplateau gelegen wijndomein is geklasseerd als ‘Grand Cru Classé’.
Als het klassement al aan belang verliest - wat Onclin sterk betwijfelt -, dan is dat vooral in de thuismarkt of de buurlanden. ‘Een Belgische wijnliefhebber gaat af op de reputatie en de kwaliteit en de wijn, minder op de classificatie ervan’, zegt hij. ‘In de nieuwe - sterk groeiende - markten, zoals China en Singapore, hechten consumenten er wél belang aan. Door de band genomen kennen Aziaten weinig van wijn en daarom zijn ze echt onder de indruk van een appellation op het etiket.’
Volgens Joris en Onclin is de grootste verdienste van de Saint-Émilion-rangschikking dat die alle domeinen fris en competitief houdt, wat de kwaliteit doet stijgen. Al legt niet elk wijndomein zich gedwee neer bij het oordeel van de jury. Niet zelden trekken de eigenaars naar de rechter, om hun deklassering aan te vechten. Zo ook de familie Sioen in 2006, toen La Marzelle zijn ‘Grand Cru Classé’-keurmerk ontnomen werd. ‘Wij hebben dat aangevochten en ook gelijk gekregen. De deklassering was onterecht’, klinkt het.
Feit blijft dat het vertrek van Cheval Blanc en Ausone een aderlating betekent voor de classificatie. ‘Het is alsof sterrenrestaurants zoals Hof van Cleve en Zilte zouden zeggen: de Michelin-gids is zever en voor ons hoeft het niet meer’, zegt Joris. ‘Er bestaan rebelse wijndomeinen die bewust wegblijven van de classificatie, maar dat is de minderheid. Ik had Ausone en Cheval Blanc er liever bij gezien.’
Ook Onclin, wiens dochter Carmen alumnus is van de Bordelese wijnbouwhogeschool, noemt het vertrek ‘een spijtige zaak’. ‘Het was beter geweest als ze erbij waren gebleven, maar ik zie dit niet als een bedreiging voor de classificatie. Er zijn genoeg andere topwijnen die representatief zijn voor de streek. Het label van Saint-Émilion blijft een belangrijke leidraad voor de verbruikers wereldwijd.’
Niet dat de twee topspelers er één euro armer door worden. Een fles Château Ausone uit 2020 kost minstens 600 euro, voor een Cheval Blanc uit hetzelfde jaar telt u makkelijk meer dan 500 euro neer. Maar: hoe ouder, hoe duurder, zoals dat gaat met wijn. Oudere flessen gaan voor ettelijke honderden tot duizend euro over de toonbank. ‘Financieel zullen ze er echt niet onder lijden’, zegt wijnjournalist Jan Scheidtweiler. ‘Als kleiner wijndomein is het wel de moeite om tot de club te behoren. Dan kan je een premium zetten op je prijs.’
‘Klopt’, knikt Onclin, al sinds 1982 actief in de sector en een bekende naam in de omgeving van Saint-Émilion. ‘Voor wijndomeinen die de overstap van ‘Grand Cru’ naar ‘Premier Grand Cru’ maken, bestaat de verwachting dat de prijzen van de wijnen na enkele jaren stijgen. Dat is logisch en aanvaardbaar voor de consument en stelt de wijnbouwer in staat om verder te investeren en zijn wijn opnieuw te verbeteren. En op die manier houden we de dynamiek erin.’
Bij Château La Marzelle heb je een fles uit 2020 aan een primeurprijs van 30 euro. De ‘tweede wijn’ Prieuré La Marzelle en de ‘derde wijn’ Elle de La Marzelle zijn nog een tikkeltje goedkoper. Al kan dat binnenkort veranderen, want bij de aankomende beoordeling mikt het domein van de Sioens een schavotje hoger. Het wijndomein, waar jaarlijks 80.000 flessen geproduceerd worden, diende een aanvraag in om tot de ‘Premiers Grands Crus Classés’ te behoren.
Om tot dat kransje toe te treden, zijn er nog een paar kleinere werkpuntjes. Jean-Charles, die beroepshalve verantwoordelijk is voor de Noord-Europese verkoop van de Britse Sioen-dochter James Dewhurst, trekt maandelijks voor enkele dagen naar Saint-Émilion om het technisch wijnteam bij te staan. ‘Onlangs hebben we onze oprit vernieuwd. Niet specifiek met het oog op de passage van de jury, maar het is wel mooi meegenomen. Je mag het belang van de appellation echt niet onderschatten. Als ze morgen langskomen, spring ik meteen op het vliegtuig om erbij te zijn.’
Hommeles in Saint-Émilion: topdomeinen weigeren wijnexamen - De Tijd
Read More
No comments:
Post a Comment