De beurzen zijn gestegen naar historische hoogte- punten. Via opties kun je de aankoopprijzen van aandelen en trackers verlagen. Of een mooi rendement opstrijken op je cashpositie.
Is het nu nog wel het moment om te kopen? Het is een veel gestelde vraag bij florerende beurzen. Het antwoord is dat niemand het weet. Ja, de beurzen kunnen voor een correctie of zelfs een crash staan. Of ja, de beurskoersen kunnen nog jaren (veel) verder oplopen.
Via de verkoop van een putoptie kan je je er contractueel toe verbinden om bepaalde aandelen of trackers te kopen bij een terugval van de koers. In ruil voor die verplichting heb je recht op een premie. Je speelt hier dus de rol van een verzekeraar.
Neem het Nederlandse chipaandeel ASM International, een van de buitenlandse beursfavorieten bij een recente rondvraag van De Tijd. Op het moment van schrijven noteert ASMI tegen 261 euro. Stel dat we bereid zijn aandelen te kopen bij een correctie van 8 procent, dan kunnen we opties verkopen met een uitoefenprijs van 240 euro. De putoptie met een looptijd van twee maanden en een uitoefenprijs van 240 euro noteert aan 6,40 euro. Wie één ‘put’ verkoopt, ontvangt een premie van 640 euro, want een optie heeft altijd betrekking op 100 aandelen.
Er zijn nu twee mogelijke uitkomsten. In geen van beide scenario’s zou een putverkoper ongelukkig mogen zijn.
Ofwel is ASMI na 60 dagen met meer dan 8 procent gecorrigeerd. Je krijgt 100 aandelen toegewezen en betaalt daarvoor 24.000 euro. Rekening houdend met de opgestreken premie betaal je effectief 233,6 euro (de uitoefenprijs van 240 euro min de opgestreken premie van 6,4 euro) per aandeel, een korting van 10,4 procent op de beurskoers op het moment van schrijven.
In het andere scenario is ASMI minder dan 8 procent gezakt. De optie loopt gewoon waardeloos af, maar je hebt je rekening wel met 640 euro gespijsd. Is 640 euro veel of weinig? Daarvoor berekenen de verkopers van puts het jaarrendement. Als de optie waardeloos afloopt, dan kan je opnieuw een optie verkopen of in het jargon ‘schrijven’. Bij een optie met een looptijd van twee maanden kan je dat zes keer per jaar doen. Je kan zo in theorie 3.840 euro incasseren (6 keer 640 euro) en daarvoor zet je 24.000 euro opzij (het bedrag dat je zou moeten betalen als de optie wordt uitgeoefend). Dat is een rendement van 16 procent. We houden gemakshalve geen rekening met kosten bij de broker.
Sommige putschrijvers dromen ervan om zo vaak opnieuw een put te schrijven dat ze de aandelen finaal gratis verwerven. Dat scenario zou je in theorie kunnen uittekenen, maar in de praktijk is dat wishful thinking. Er zijn altijd correcties op de beurs. Je weet alleen niet wanneer ze voorkomen. Dat ASMI een vrij hoog rendement van 16 procent biedt, impliceert dat het een aandeel is dat in het verleden vaak grote koersschommelingen onderging. Dat vergroot de kans op toewijzing.
Een put verkopen kan je in zekere zin vergelijken met het inleggen van een kooporder met een scherpe limietprijs, zoals in bovenstaand voorbeeld 240 euro voor ASMI, maar dan met de premie als vergoeding. Toch zijn er ook belangrijke verschillen. Ten eerste zit je met opties met de verplichting meteen 100 aandelen te kopen. Bij aandelen met een hoge koers gaat het al snel om heel hoge bedragen voor de kleine belegger, zoals bij ASMI.
Ten tweede kan je bij een limietorder gemakkelijk van gedachten veranderen en het order kosteloos annuleren. Dat kan nuttig zijn, bijvoorbeeld als het bedrijf voor de opening van de beurs slecht nieuws aankondigt. Bij een put is dat wel even anders. Om van de verplichting verlost te raken moet je dezelfde put (terug-) kopen tijdens de beursuren. Bij een ongunstige evolutie van het onderliggende aandeel dreig je bij een terugkoop fors verlies te lijden.
Daarmee komen we bij de eerste van zes tips voor wie zich wil bezighouden met puts schrijven.
1. Wees 100 procent overtuigd van de onderliggende aandelen
Een schrijver van een put ontvangt een beperkte premie en riskeert een groot neerwaarts potentieel. In het geval van ons ASMI-voorbeeld riskeer je in theorie 24.000 euro, of 100 keer de uitoefenprijs van 240 euro. De kans dat ASMI ooit failliet gaat, is klein maar niet nul. Dat geldt voor elk aandeel, al verschillen de kansen uiteraard van aandeel tot aandeel. Je mag alleen puts schrijven op aandelen waar je voor de lange termijn zeer positief over bent. Want de kans op een terugval van 8 procent is groot, zelfs voor de allerbeste bedrijven, waardoor je als putschrijver de aandelen toegeschoven krijgt.
Hou ook rekening met mogelijke gebeurtenissen die je mening kunnen veranderen. Vandaag vind je Galapagos bij de afgeslachte beurskoers misschien interessant maar bij slecht nieuws over het Toledo- medicijnenprogramma vind je dat mogelijk niet meer. Als je intussen een put geschreven hebt, ben je de pineut.
De basis van het putschrijven is dat je principieel bereid bent de aandelen te kopen tegen de afgesproken prijs.
Net daarom zijn holdings zoals Ackermans, GBL en Sofina een defensievere optiekeuze. De kans op gebeurtenissen die je mening over de holding fundamenteel doen herzien, is eerder klein. De optiemarkt houdt rekening met de kleinere kans op grote uitschuivers. Daarom vind je hier rendementen van minder dan 10 procent, zelfs bij een uitoefenprijs die slechts 5 procent onder de beurskoers ligt, wat de kans op toewijzing groter maakt (zie illustratie). Nog een mogelijkheid is Eurazeo, zeg maar het Franse Gimv, met talrijke investeringen in private equity (niet-genoteerde bedrijven). Het voordeel van Eurazeo is dat Franse opties veel vlotter verhandelbaar zijn dan Belgische, wat ons bij het volgende punt brengt.
2. Let op voor illiquide opties
De bovenvermelde opties op Sofina, GBL en Ackermans zijn bijzonder illiquide. Er is weinig handel en dat leidt tot een torenhoog verschil tussen de door de marktmaker geafficheerde biedprijs (de prijs waartegen je de put kan verkopen) en de laatprijs (de prijs waartegen je de put kan terugkopen). Hoe verder de koers verwijderd is van de uitoefenprijs, hoe meer de spread oploopt.
De activiteit van de marktmaker kan je een beetje vergelijken met die van de antiekhandelaar in het tv-programma ‘Stukken van mensen’ op Play4. In dat programma probeert een antiekhandelaar de argeloze bezitter van een kunstvoorwerp eerst te overtuigen van een geweldig mooie overnameprijs, om vijf minuten later zonder enige gêne het drievoudige te bieden. Bij de market maker is dat vergelijkbaar.
Het komt er dus op aan nooit in te gaan op het eerste voorstel, in het geval van opties de bied- of laatprijs. Onlangs zagen we in een educatief filmpje van een broker de presentator een marktorder uitvoeren op een Belgische optie, dus tegen de biedprijs - en laatprijs. Dat is nonsens. Een limietorder inleggen dat het midden houdt tussen de bied- en laatkoers is een goede start. Je kan dat order even laten sudderen, of je kan het order vervolgens stelselmatig aanpassen tot de marktmaker toehapt. Weet dat de marktmaker - zoals de antiekhandelaar - in de praktijk altijd bereid is om meer te bieden dan zijn eerste voorstel.
3. Voorzie in voldoende provisie
Alleen beleggers die voldoende cash hebben, kunnen puts schrijven. In het geval van ons ASMI-voorbeeld moet je 24.000 euro cash klaar hebben om mogelijk te investeren. Dat heet in het jargon een cash-secured put. Heb je dat geld niet bij de hand, dan heet dat een naakte put. Bij een ongunstige evolutie van de markten kan je broker je in dat geval contacteren om geld bij te storten, de fameuze ‘margin call’. Als je vervolgens niet tijdig reageert, bestaat het risico dat de broker de controle over je portefeuille overneemt en bijvoorbeeld puts gaat terugkopen - tegen een ongunstige marktprijs. Een goede huisvader houdt het bij een cash-secured put.
4. Hou rekening met de dividenddatum
Aandelen met een hoog dividendrendement zijn populair bij putschrijvers. Putschrijvers aanvaarden het volledige neerwaartse risico tussen de uitoefenprijs en 0 euro, en een hoog cashdividend zet een zekere bodem onder de koers. Een goed voorbeeld is de Belgische verzekeringsholding Ageas, die een nettodividendrendement van 3,9 procent heeft.
We kiezen het voorbeeld niet toevallig: om historische redenen bestaan er Ageas- opties in Amsterdam en die zijn relatief liquide. Als putschrijver is het belangrijk te weten wanneer Ageas of andere hoogdividendaandelen hun dividend uitbetalen. In het geval van Ageas was dat op 2 juni een bedrag van 2,65 euro. Als je in april een putoptie schrijft, dan is het interessanter om een afloopdatum te kiezen voor de coupondatum (21 mei) dan erna (18 juni). Ten eerste is het bij een toewijzing van de aandelen leuker om meteen daarna een dividend te kunnen innen. Putschrijvers houden van inkomsten, of het nu via premies is of via dividenden. Ten tweede is de kans op toewijzing groter na de coupondatum. In theorie zal het aandeel op de coupondag zakken met de waarde van het brutodividend.
5. Neem ook trackers in overweging
De meest liquide optie ter wereld is allicht die op SPY, de tracker die de prestatie van de Amerikaanse S&P500-index nabootst. Sommige beleggers zweren bij trackers en stoppen er gespreid in de tijd geld in. Dat kan eventueel ook via het schrijven van puts. Zo heb je eerst een inkomen uit premies en een toekenning van de trackers als de koers zou terugvallen. Net als bij holdings gaat het hier om een gediversifieerde belegging, waardoor het neerwaarts risico beperkter is.
De SPY noteert tegen ruim 400 dollar, waardoor die optie weinig toegankelijk is voor de kleine portemonnee. In bijgaande tabel hebben we enkele andere voorbeelden genomen van trackers die tegen lagere koersen noteren. Een voorbeeld is XLF of Financial Select Sector SPDR, een tracker die bestaat uit alle grote Amerikaanse banken, maar de toppositie is Berkshire Hathaway, het vehikel van beursgoeroe Warren Buffett. Je verdient 10 procent rendement op je cash tot er een terugval is van ruim 5 procent en de tracker wordt toegewezen.
Amerikaanse trackers zoals de SPY en de XLF mogen sinds enkele jaren in Europa niet meer gekocht worden, wegens het ontbreken van de nodige documenten. Het toegewezen krijgen, bezitten en verkopen van die trackers kan (vooralsnog) wel.
6. Beheer je optiepositie
Er zijn altijd correcties op de beurs. Je weet alleen niet wanneer ze voorkomen.
Zodra de put geschreven is, zie je de cashrekening gespijsd en voor hetzelfde bedrag is er een negatieve positie op de effectenrekening. Dan zijn er tot de vervaldag verschillende scenario’s. Het is mogelijk dat het aandeel of de tracker meteen na de verkoop van de put fors begint te stijgen, waardoor de optie snel leegloopt. Je kan dan overwegen de put voor een paar cent terug te kopen, de winst op zak te steken en een nieuwe put te schrijven tegen een hogere uitoefenprijs. Je kan ook wachten tot de optie waardeloos eindigt op de vervaldag. Dat biedt het voordeel dat je geen kosten betaalt aan je broker.
Als het aandeel daarentegen zakt, zal de put in waarde stijgen en zie je een verlies oplopen op je effectenrekening. Als de aandelenkoers onder de uitoefenprijs zakt, dan bestaat de kans dat de aandelen je worden toegewezen. In de praktijk zal de toewijzing zelden of nooit gebeuren voor de vervaldag van de optie. Dat geeft de mogelijkheid om op de vervaldag de toewijzing nog te ontwijken door de optie door te rollen. Dat betekent dat je de bestaande optie terugkoopt en een nieuwe optie schrijft met een langere looptijd.
Maar de basis van het putschrijven is dat je principieel bereid bent de aandelen te kopen tegen de afgesproken prijs. Heb dan ook geen spijt over de nieuwe, opgelegde langetermijnbelegging in je portefeuille.
Het abc van opties
Kennis- en ervaringstest: Opties zijn complexe producten en bijgevolg niet voor iedereen weggelegd. Wie opties wil verhandelen, moet eerst een verplichte kennis- en ervaringstest afleggen bij de bank. Het is ook verplicht een apart contract af te sluiten.
Put: het recht om aandelen te verkopen tegen een welbepaalde prijs (de uitoefenprijs of strike) en voor een welbepaalde datum. Wie een put verkoopt (of schrijft), gaat bijgevolg de plicht aan de aandelen te kopen tegen een bepaalde prijs.
Uitoefenprijs (of strike): de prijs waartegen de putverkoper zich verbindt de aandelen te kopen.
Amerikaans type: opties op aandelen of trackers zijn van het Amerikaanse type. Dat betekent dat de opties uitgeoefend kunnen worden op eender welk moment voor de vervaldag. In de praktijk is een vervroegde uitoefening zeldzaam, zeker bij puts.
Contractgrootte: Een optie heeft normaal betrekking op 100 aandelen.
Premie: de koers van de putoptie.
Toewijzing: als de koers van het aandeel zich onder de uitoefenprijs bevindt op de vervaldag, dan worden de aandelen ‘toegewezen’ aan de putverkoper tegen de uitoefenprijs.
Vervaldatum: opties op Belgische aandelen lopen telkens af op de derde vrijdag van de maand. Er bestaan ook (vaak Amerikaanse) opties die elke vrijdag aflopen, en zelfs opties (zoals op de Amerikaanse SPY/S&P500) die elke maandag, woensdag en vrijdag aflopen.
Out of the money: de situatie waarbij de uitoefenprijs van de put zich onder de koers van het aandeel bevindt. Als die situatie zo blijft tot de vervaldag, dan loopt de optie waardeloos af.
Hoe aandelen en trackers kopen met korting? - De Tijd
Read More
No comments:
Post a Comment