AchtergrondMiljardenproject
De Vlaamse regering plooit zich dubbel om Project One, de ethaankraker van chemiereus Ineos, alsnog uit het slop te trekken. Volgens Groen gaat de regering plat op de buik voor een rijke Brit. Maar volgens de regering gaat met het project een economisch belang gepaard gaat dat Ineos flink overstijgt.
Een staatswaarborg van een half miljard euro, regeringsleiders en topministers die zich van hun vakantie haasten om op de koffie te komen. Het is niet iedereen gegeven, maar dus wel Jim Ratcliffe, de schatrijke topman van chemiereus Ineos. Ratcliffe wilde duidelijkheid over de toekomst van zijn bedrijf in de haven van Antwerpen, na de misgelopen vergunning voor Project One.
Project One gaat in hoofdzaak om een gloednieuwe ethaankraker die Ineos wil neerpoten in de Antwerpse haven. Die kraker moet de grondstof ethaan omzetten in methaan voor verdere verwerking in allerlei plastictoepassingen. Maar volgens de Raad voor Vergunningsbetwistingen is er te weinig zekerheid over de stikstofuitstoot van de kraker, en de impact op nabijgelegen natuurgebied.
Duidelijkheid kreeg Ratcliffe tijdens zijn toponderhoud niet, maar wel de toezegging dat de overheid absoluut het project wil laten slagen. De bankgaranties ter waarde van 500 miljoen euro worden versneld ingezet, en de Vlaamse regering – of toch een deel ervan – schakelde een versnelling hoger om een stikstofdecreet goedgekeurd te krijgen.
Diepe zakken
Het valt moeilijk te ontkennen: als Project One in de problemen komt, plooit het Vlaamse beleid zich dubbel. Groen vindt het een ware schande. Boeren en Vlaamse bedrijven verkeren al zo lang in onzekerheid door het stikstofprobleem, klinkt het bij de oppositiepartij – maar als een rijke Brit met de vingers knipt kan opeens veel meer.
Wat heeft Ineos dan dat een ander niet heeft? Het korte antwoord: diepe, diepe zakken. Het conglomeraat draait een jaarlijkse omzet van zo’n 60 miljard euro. En voor Project One trekt het ook een aanzienlijk bedrag uit. Ineos maakt zich sterk dat er al een miljard euro ingepompt werd, maar in totaal gaat het om een investering van zo’n 4 miljard euro waarmee in de toekomst 450 jobs gecreëerd worden in Antwerpen. Dixit Ineos, weliswaar.
Maar de politieke zenuwachtigheid gaat om veel meer dan één ethaankraker. Met het slagen van Project One is volgens de Vlaamse regering een enorm economisch belang gemoeid. De Antwerpse haven is de belangrijkste economische pool van het land, en herbergt de grootste chemiecluster van Europa. Vlaanderen wil dat alles absoluut overeind houden, en vreest dat dat lastig wordt wanneer grote industriële projecten in de toekomst met toenemende onzekerheid te kampen krijgen. Dan vallen investeringen stil, klinkt het.
“Het is deel van onze politiek om dit soort bedrijven aan te moedigen hier te investeren, ja”, zegt een hoge politieke bron. “De haven van Antwerpen is onze belangrijkste economische draaischijf. Is het dan zo raar dat de premier en de minister-president daar even gaan uitleggen hoe de zaken ervoor staan? Dat is toch normaal?”
Symboolwaarde
Ook bij Essencia, de federatie van de chemiesector, wordt gewezen op het belang van dit dossier voor de toekomst van de haven. “Dit verhoogt de juridische onzekerheid van broodnodige investeringsprojecten en beschadigt de concurrentiepositie van de Antwerpse haven,” klonk het nadat de vergunning voor Project One vernietigd werd.
Dat valt makkelijk af te doen als pr – Essencia is als belangenorganisatie in feite de spreekbuis van de industrie, die er uiteraard alle baat bij heeft dat vergunningen makkelijk afgeleverd worden. Toch is het de realiteit dat het stikstofdossier Vlaanderen voor een cruciale vraag stelt: welke plaats kan en mag de industrie hier nog innemen? En welke nieuwe projecten hebben hier kans op slagen?
De vrees dat het arrest over Project One neerkomt op een vergunningenstop, zoals onder meer VOKA liet verstaan, is volgens experts onterecht. Maar de symboolwaarde is niet te onderschatten. Het geeft aan veel bedrijven het signaal dat investeren in Vlaanderen een risico is. En bedrijven die veel kapitaal willen investeren, zien liefst zo weinig mogelijk risico’s.
‘Klein risico’
Ratcliffe wil Project One niet eindeloos laten aanslepen. Hij heeft laten verstaan dat hij binnen vier maanden de doorstart wil maken met een vergunning op zak. Dat ligt in de eerste plaats in de handen van Ineos zelf: het bedrijf moet duidelijkheid scheppen over de uitstoot. Maar in het arrest speelde ook het onzekere beleidskader rond stikstof een rol. Net daarom willen N-VA en Open Vld het stikstofdossier naar het parlement brengen, om zo snel mogelijk een decreet rond te hebben. De hoop is dat daarmee een deel van de onzekerheid wordt weggenomen.
In de tussentijd wil Vlaanderen zijn engagement tonen aan Ineos door voor bank te spelen. Via het vehikel Gigarant had de overheid al een half miljard aan bankgaranties toegezegd, maar die kunnen nu vervroegd ingezet worden om het overbruggingskrediet te waarborgen dat Ineos nodig heeft om de komende maanden de werf stil te laten liggen.
Ook dat vindt Groen ongehoord. Zij vinden dat er een groot risico wordt genomen met het geld van de Vlaamse belastingbetaler. Die kritiek wordt in de Vlaamse regering weggewuifd. Belangrijk is dat de bankgaranties er zijn voor situaties waarin het project in economische problemen komt. Als er geen vergunning is, krijgt Vlaanderen zijn geld terug. “En het probleem is hier niet die vergunning – niet de businesscase, die er solide uitziet. Er is altijd een kans dat je een waarborg kwijt bent, maar dat risico lijkt ons hier relatief klein,” klinkt het.
De politieke zenuwachtigheid rond Ineos gaat om veel meer dan één ethaankraker - De Morgen
Read More
No comments:
Post a Comment